Dragi Art kvartovci, nastavljamo s našom Malom školom fijumanskog dijalekta. Prošli put smo učili sadašnje vrijeme – present glagola biti (Essere). Danas nas čeka present glagola Imati (Gaver)
Cari letori de la rubrica Art Kvart, continuemo co’ la nostra Picia scola de dialeto fiuman. La scorsa volta gavemo imparado el presente de le verbo essere e ‘desso imparemo el presente de el verbo Gaver (in talian se dise AVERE) (na talijanskom se kaže AVERE).
MI GO Ja imam
TI TI GA Ti imaš (već smo bili objasnili što je taj TI TI: prvi ti ima funkciju osobne zamjenice, drugi ti ima funkciju razvijene zamjenice, tj. pojačava funkciju same zamjenice. Termin koji se koristi u gramatici za definiranje tog fenomena koji je nastao u starijim romanskim jezicima je „clitico”.
LUI (ELA O ESSA) GA On ili Ona ima
NOI GAVEMO Mi imamo
VOI GAVE Vi imate (akcent je na zadnjem è)
LORI GA Oni imaju.
Mi go fame (Gladan ili gladna sam), Ti ti ga sede (Ti si žedan ili žedna). Lui/Ela (o Essa), ga fredo (Njemu ili njoj je zima), Noi gavemo ‘ssai poca voia de lavorar (Ništa nam se baš ne radi), Voi gavè le scarsele svode (Vama su đepovi prazni), Lori xe due veri fiumani (Oni su dva prava fijumana).
E ‘desso cantemo. (I sad pjevajmo).
La cazon che segui se ciama „El gato Bonculovich“ e la canta el duo Alida Delcaro e Nevia Rigutto. (Pjesma koja slijedi zove se „Mačak Fina Guzica“ a pjevaju je Alida Delcaro i Nevia Rigutto).
Musica e arangiamento de Darko Jurković Charlie, parole de Laura Marchig, che po’ sario mi.
(Muziku i aranžman potpisuje Darko jurković Charlie, riječi su Laure Marchig, što bi bila ja).
La canzon fa parte del a comedia musical „Ma noi torneremo“ scrita da Laura Marchig (che sario sempre mi( co’ musiche de Darko Jurković Charlie.
(Pjesma je sastavni dio glazbene komedije „Ma ćemo se vrnut”) koju smo napisali Darko Jurković Charlie i ja).
Ah, soltè, prima de tacar la banda, ve ricordo che a giugno (no’ so ancora de preciso quando) se tegnarà el Festival de le „Canzonete fiumane“, po vegnì scoltar.
(Ah, slušajte, prije nego počinjemo s glazbom, podsjećam da u lipnju (ne znam točno koji datum) održat će se Festival fijumanske kanzonete, pa dođite slušati.)
EL GATO BONCULOVICH Testo in fiuman de Laura Marchig FANNY: Ghe mancava solo el gato con quel che xe capità, noi seradi drento in casa lui invece no. Quel sempioldo el va in giro noi invece no. La vicina che me ciama oltre el muro: MARIUCCI:“ Ma la sa cos’ el me ga combinado ma no la sa! El me ga rubado el prazo cossa farò! El se ga magna i mincioni Che al mercato go comprà ‘Sto mincion de ‘sto suo gato e po’ lui el se la ga mocà.” FANNY: Mi me scuso, ghe li pago propio son mortificà, e ti tumbalo de un gato va via de qua! Panza piena el se la godi, noi invece no. Panza piena el se la godi, noi invece no. FANNY: Scolta sta qua No rubar no’ se fa. Ti sempre in giro e noi sempre qua. ‘Sto bonculovich de un gato scatolete no’ le vol pesse fresco invece in giro el va rubar. INSIEME: Panza piena el se la godi, noi invece no. Panza piena el se la godi, noi invece no. Panza piena el se la godi noi invece …no.
Laura Marchig rođena je u Rijeci. Stipendista Ministarstva vanjskih poslova Vlade Republike Italije (posrednici Talijanska Unija i Narodno Sveučilište u Trstu), diplomirala je 1987.g na Filozofskom fakultetu u Firenci na temu pisca Enrica Morovich-a. Od 1987. do 2004. bila je zaposlena kao novinar-urednik kulturne rubrike dnevnika „La Voce del Popolo”. Objavila je brojne novinske priloge, reportaže, intervjue, recenzije izložbi, kazališne kritike. Od 2003. do 2009. bila je glavna urednica časopisa za kulturu „La battana”. Od 23. 08. 2004. do 31. 08. 2014. godine obnašala je funkciju Ravnateljice Talijanske drame Hrvatskog narodnog kazališta Ivana pl. Zajca iz Rijeke. Za vrijeme njenog mandata, Talijanska drama je osvojila 26 narodnih i međunarodnih nagrada te je po privi put donijela Gradu Rijeci Nagradu hrvatskog Glumišta za najbolju dramsku predstavu u cjelini (2013), za predstavu Kafka projekt. Od 1. siječnja 2017. postala članica Hrvatske zajednice samostalnih umjetnika, status Dramaturg. Godine 2019, osnovala je, Umjetničku organizaciju „Fedra art projekt“ čija je umjetnička voditeljica i odgovorna osoba. Ostali članovi Fedre su jazz gitarist Darko Jurković- Charlie i kipar i glazbenik Ivan Valušek. Godine 2008. predsjednik Republike Italije, gospodin Giorgio Napolitano, dodijelio joj je titulu Viteza Republike Italije (Cavaliere della Repubblica italiana). Članica je Hrvatske Zajednice Samostalnih Umjetnika, Hrvatskog društva dramskih umjetnika, Hrvatskog društva pisaca, te Hrvatskog P.E.N. Cluba. Autorica je poezije, priča, eseja, kazališnih tekstova i adaptacija za kazalište, jednog romana i jednog „hibridnog romana“. Bila je urednica ranih književnih izdanja, dobitnica je više književnih nagrada kao na primjer nagrade za poeziju Istria Nobilissima, Hystria, nacionalna talijanska nagrada za prozu Leone di Muggia. Bavi se prevodilačkim radom te tako prevodi prozu, poeziju i esejistiku s hrvatskog i engleskog, na talijanski jezik, te je prevela i sa katalonskog.
Tri je godine za redom, od 2019. do 2021, bila angažirana kao prevoditeljica Biografskog leksikona čakavskog sabora. Njena je poezija objavljena je i u mnogobrojnim revijama i antologijama i prevedena na hrvatski, slovenski, rusinski, švedski, španjolski, engleski i njemački jezik.
Istaknuti vizual: Aleš Suk
#100 dugih riječkih jezika #fijumanski dijalekt #jezik #Laura Marchig #Rijeka
